Iets over de Heerhugowaardse EHBO- geschiedenis

De inmiddels lange historie van de EHBO vereniging is niet altijd over rozen gegaan. Men heeft duidelijk de nodige moeilijkheden moeten overwinnen om te komen tot een bloeiende vereniging zoals u deze nu kent.

Voor EHBO vereniging St. Martinus begon dit al voor de oorlog, toen op 26 september 1937 de oprichtingsvergadering plaatsvond. Het is misschien wel aardig als wij hier iets van dit wel en wee van beide verenigingen weergeven.

Inleiding tot het oprichten van een plaatselijke EHBO vereniging vond zijn beslag op zondagavond 26 september 1937 in het patronaatsgebouw aan de Middenweg. De heer Bergers gaf een uiteenzetting over het doel van een plaatselijke vereniging. De avond werd geopend door burgemeester Sutman Meijer, die de doktoren F.C. Spierings en J. Swart welkom heette. Aan het slot van de avond gaven 98 personen van de 130 aanwezigen zich op als lid. De contributie voor werkende leden werd gesteld op f 0,10 per week en niet werkende leden donateurs zouden ƒ0,05 per week moeten bijdragen.

De eerste bestuursvergadering werd gehouden in het ‘Raadhuis’, terwijl de eerste ledenvergadering op 4 januari 1938 in het patronaatsgebouw plaatsvond. Dr. Spierings was inmiddels naar elders vertrokken en de heer G.J.M. v. den Wildenberg werd als voorzitter benoemd. De vereniging kreeg de naam Sint Martinus en de leden ontvingen voortaan het maandblad De Katholieke EHBO’er opdat het contact mogelijk zou worden. Verder werden de leden verzocht zich voor de bloedtransfusiedienst beschikbaar te stellen.
Vanaf het begin tot het heden zijn door de vereniging EHBO cursussen georganiseerd. Vele Heerhugowaarders zijn hierdoor in het bezit gekomen van een diploma. De verworven kennis zal zeker in de praktijk haar nut hebben bewezen.

Al spoedig werd de EHBO ingeschakeld om te assisteren bij de opvang van de evacuees uit Amersfoort en Den Helder en hierbij denken wij dan speciaal bij de verzorging van zieken, ouden van dagen en baby’s. Hoewel men na 8.30 uur ‘s avonds niet meer op straat mocht verschijnen kon de vereniging in de beginjaren van de oorlog toch nog wel enige activiteiten ontplooien. Zo hield men demonstratie avonden in Oudorp en Langedijk. Er werden 2 materiaalcommissarissen aangesteld en onder moeilijke omstandigheden werden de cursussen en oefenavonden in diverse lokaliteiten gehouden. Zo gaf dr. Swart theorie op het toneel in de zaal v.d. Heiligenberg en de heren Adriaan Breed en Aris Weel praktijk les op de winkelzolder van Breeds Warenhuis. Tevens oefende men toen reeds met een zuurstofkoffer. Gezien het oorlogsgeweld was er een grote behoefte aan deskundige EHBOers. De aanvang van een nieuwe cursus werd gepubliceerd in het parochieblad en afgelezen van de preekstoel. Resultaat … 40 personen gaven zich voor de cursus op en men moest de examengroep in tweeën verdelen. De financiën voor les en oefenmateriaal en voor verbandmiddelen gaven toen veel problemen.

Uiteindelijk kreeg de vereniging de beschikking over de niet gebruikte verbandkoffers van de luchtbescher-mingsdienst. Deze werden bij een aantal EHBO ers thuis geplaatst.

Zoals hier verder zal blijken, dacht men in die tijd ook nog aan andere dingen. Op een oefenavond, waar een groot gedeelte van de leden aanwezig waren, kwam men spontaan op de gedachten een feestavond te organiseren. Het bestuur kon hier achteraf wel mee akkoord gaan. Er werd meteen een feestcommissie onder leiding van Aris Weel samengesteld. De feestavond moest samenvallen met de jaarvergadering en diende als stimulans voor de vereniging. Wie op die feesetavond mochten komen werd nog een aardig discussiepunt. uiteindelijk werd de jaarvergadering annex feestavond gehouden in de zaal v.d. Heiligenberg. De kosten voor ± 60 personen bedroegen ƒ 219, koffietafel, een hapje en een borreltje en dansmuziek inbegrepen. Daar de kas niet alles kon betalen werd aan de leden een bijdrage bij de contributie van ƒ2, gevraagd. Of hier wat van gekomen is staat niet vermeld in de notulen. Wel, dat het gehele feest betaald was.

In 1944 liet de Duitse overheid niet veel activiteiten meer toe en met het onderduiken van de voorzitter dhr. v.d. Wildenburg dook als het ware de vereniging ook onder. Bij culturele activiteiten moest men lid worden van de “Kultuurkamer” en hieraan had men geen behoefte. De heer Adriaan Breed werd tot voorzitter benoemd en hoewel men nog wel een cursus organiseerde, bleven er maar weinig leden over. Na de oorlog heeft men nog officieel afscheid genomen van de vorige voorzitter dhr. v.d. Wildenburg, die inmiddels naar Bakel was vertrokken. Er werd in deze tijd nog een Vaandel aangeschaft, dat gebruikt werd bij processies in de kerk. Tot 1952 bleef het echte verenigingswerk sluimeren, temeer, daar het verkeer langs de weg nog geen vormen had aangenomen en de wederopbouw van huizen en industrie voorrang kreeg. In 1952 werd er weer een cursus in samenwerking met de brandweer gehouden, hierdoor kwam het aantal leden op 37, zodat men weer aan een echte vereniging kon gaan denken. De door de Nationale Bond georganiseerde en goedgeslaagde verpleegsteractie gaf de vereniging een prettige duw in de hoogte. De nieuwe voorzitter werd dhr. J.P. Straathof penningmeester dhr. A. Weel en secretaris. dhr. P. Kootker.

De periode van de door de Nationale Bond aangekondigde acties was aangebroken. Voor 1954 waren maar liefst 14 acties aangekondigd. We zullen er enige noemen: Zevenklapper, Zonnebloemactie, actie Kath Thuisfront. Het spreekt voor zich, dat de EHBO-vereniging maar met enkele ging meedoen. Hoewel men met deze acties een algemeen doel steunde en dit ook nodig was om verschillende organisaties weer van de grond te krijgen, had de vereniging er weinig financieel voordeel aan.

In 1956 werd de heer Straathof als burgemeester in Hensbroek benoemd en kon daardoor het voorzitterschap niet meer volledig uitoefenen. In deze tijd is het voorzitterschap waargenomen door de heren C. Tromp en J. Groot. De vereniging heeft in deze periode nog deelgenomen aan regionale wedstrijden in `t Veld en Alkmaar, waar zij echter niet in de prijzen vielen.

In 1957 bestond de vereniging 20 jaar. Deze gebeurtenis is geruisloos voorbij gegaan. Wel werden de heren Adriaan Breed en Aris Weel tot ere leden benoemd. Enkele bestuursfuncties wisselden, zo werden dhr. Th. Breed tot voorzitter en dhr. Th. Tamis tot secretaris benoemd, terwijl dhr. P. Beers voorlopig als penningmeester aanbleef.

Wat geberurde er zoal tussen 1957 en 1962? Heerhugowaard als dorp kreeg een ander jasje. De nieuwe burgemeester mr. A.F. Molleman pakte de zaken in Heerhugowaard goed aan en Heerhugowaard werd de snelst groeiende gemeente van ons land. Dit impliceerde, dat er meer verkeer kwam, meer water (denk eens aan de grachten en vijvers), meer nieuwbouw. Dit alles breidde de mogelijkheid tot ongelukken aanzienlijk uit. Dus meer hulpverlening noodzakelijk. Ook de activiteiten op het gebied van sport en recreatie werden groter en daarbij was assistentie door de EHBO niet alleen gewenst maar noodzakelijk.

Bij de verhoogde activiteit kwam de EHBO er wel eens voor situaties te staan, die men voorheen niet kende, b.v. Hoe moest de EHBO er zich opstellen tegenover de politie functionaris bij een verkeersongeluk? Van bevoegde zijde werd meegedeeld, dat een EHBO er bij een ongeluk, waar levensgevaar aanwezig was vrij zijn gang kon gaan. Bij lichtere gevallen was het oordeel aan de politiefunctionaris. Ik geloof niet, dat dit element in deze tijd nog meespreekt. In deze tijd organiseerde de vereniging in samenwerking met de B.B. een buitenoefening in de school aan de Lindenlaan. De oefening werd in elkaar gezet met medewerking van twee heren van het Rode Kruis afd. Alkmaar nl. H. Kruidenberg en AT v.d. Schilden. Deze maakten een levensechte oefening met verkenners als slachtoffers. Het was weer eens wat anders en had tevens propagandistische waarde. In 1961 werd de heer Th. Mol voorzitter en in 1975 trad de heer Mol wegens drukke werkzaamheden af en werd de heer G. Hoogeland gekozen tot voorzitter. 1n 1981 haalde de heer Hoogeland zijn kader diploma en hij heeft tot 1999 les gegeven op de gediplomeerden avonden. In 1987 werd de heer S. de Saegher benoemd tot voorzitter. De laatste jaren kenmerkten zich door steeds toenemende activiteiten. Er werden wedstrijden gehouden met omliggende gemeenten, en de hulpverlening werd steeds verder uitgebreid. En zowaar werd de Heerhugowaardse ploeg het afgelopen seizoen Nederlands kampioen. Vele oefeningen zorgden voor een steeds betere functioneren van de EHBO die tegenwoordig niet meer weg te denken is uit onze samenleving. Nu, na 60 en 45 jaar kan men terugzien op een bewogen verleden dat begonnen is als een flakkerend vlammetje, maar dat door de jaren heen is uitgegroeid tot een onblusbaar EHBO vuur.

Kaderinstructeur Piet Weeland is met zijn jarenlange vrijwilligerswerk bij onze vereniging gestopt.